“Thất tình lục dục” chính là những cảm xúc và ham muốn rất đỗi bình thường của con người nơi cuộc sống phàm tục, đây là khái niệm mà những người tu hành hoặc có nghiên cứu về Phật pháp đều biết. Thế nhưng, những người bình thường thì khi nghe nói đến 4 chữ này thì có thể sẽ không hiểu hết được ý nghĩa. Vì thế, trong bài viết hôm nay hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu về ý nghĩa của thất tình lục dục là gì nhé.
Thất tình lục dục là gì? Đây chính là cụm từ để nói về 7 loại cảm xúc và 6 sự ham muốn mà con người thường gặp trong cuộc sống. Trong đó, “Thất tình” chính là Hỷ, Nộ, Ái, Ố, Ai, Lạc, Dục. Còn “Lục dục” sẽ dựa trên 6 giác quan của con người hình thành nên 6 sự ham muốn, đó là Sắc dục, Thanh dục, Hương dục, Vị dục, Xúc dục, Pháp dục.
Thất tình lục dục là gì?
Trong Phật giáo, "Thất tình lục dục" là một khái niệm thường được nhắc đến và được coi là những trở ngại lớn trên con đường tu tập, giác ngộ và giải thoát của bất kỳ ai theo đạo Phật. Vậy thất tình lục dục là gì? Đây là một khái niệm để chỉ bảy loại tình cảm và sáu loại ham muốn mà con người thường gặp phải trong cuộc sống. Trong đó, “Thất tình” chính là Hỷ, Nộ, Ái, Ố, Ai, Lạc, Dục. “Lục dục” chính là Sắc dục, Thanh dục, Hương dục, Vị dục, Xúc dục, Pháp dục.
Trong Phật giáo, việc nhận thức và kiểm soát được "Thất tình lục dục" là bước quan trọng trên con đường tu tập. Mục tiêu là giảm thiểu sự bám víu và ám ảnh với những cảm xúc và dục vọng này, qua đó giảm bớt khổ đau và tiến gần hơn đến trạng thái giải thoát và niết bàn. Tu tập như vậy không những đòi hỏi sự hiểu biết, tự giác và kiên nhẫn, mà còn cả sự giải thoát từ mọi ám ảnh về "Thất tình lục dục".
Thất tình lục dục là gì? Đây chính là 7 cảm xúc và 6 sự ham muốn của con người khi sống trên đời.
Ý nghĩa của Thất tình và Lục dục trong Phật giáo
Thất tình
Khi nói về “thất tình” thường bao gồm các cảm xúc và tình cảm như vui, buồn, ghét, yêu, dễ chịu, khó chịu, và cả sự thờ ơ hay không quan tâm. Những tình cảm này là phản ứng tự nhiên của con người trước những vấn đề và sự kiện xảy ra trong cuộc sống, nhưng chúng cũng có thể gây ra sự bám víu, khổ đau và u mê khi không được kiểm soát hoặc hiểu đúng đắn. 7 loại cảm xúc đó bao gồm:
Hỷ (Vui mừng)
Đây là tình cảm vui mừng, hạnh phúc khi gặp điều may mắn, thuận lợi hoặc khi đạt được điều gì đó mình mong muốn. Ví dụ, khi đạt được thành tích cao trong học tập hoặc công việc, sự vui mừng này không chỉ đến từ thành công cá nhân mà còn từ việc được người khác công nhận và chia sẻ niềm vui đó đến với mọi người.
Nộ (Tức giận)
Sự giận dữ, bực tức khi gặp phải điều không công bằng hoặc khi mục tiêu, mong muốn bị cản trở. Trong các mối quan hệ, sự hiểu lầm, mâu thuẫn hoặc xung đột có thể dẫn đến cảm xúc tức giận của một người.
Cơn thịnh nộ hay sự giận dữ, là một cảm xúc mạnh mẽ và thường là phản ứng trước cảm giác bị tổn thương, đe dọa hoặc bị đối xử bất công. Khi không thể kiểm soát, cơn thịnh nộ có thể dẫn đến nhiều biểu hiện tiêu cực, ảnh hưởng không chỉ đến người cảm thấy nó mà còn đến những người xung quanh.
Ái (Yêu)
Chính là tình yêu, sự yêu thương sâu sắc của một người đối với người khác, bao gồm tình yêu trong gia đình, bạn bè, đồng loại và đối tác. Hoặc tình yêu đối với động vật, sự vật, hiện tượng nào đó. Trong Phật giáo, tình yêu không phải lúc nào cũng được xem là tích cực nếu nó dẫn đến sự bám víu, ghen tuông và khổ đau.
Trong Thất tình, Ái chính là cảm xúc yêu thương mà chúng ta dành cho một người, con vật, sự vật, sự việc nào đó.
Ố (Ghen ghét)
Trong Phật giáo, ố thường được hiểu là cảm giác ghê tởm, không hài lòng hoặc sự chán ghét đối với một người, sự vật hoặc hiện tượng nào đó. Đây có thể là một phản ứng tự nhiên đối với điều gì đó mà bản thân cảm thấy không thoải mái. Tuy nhiên, khi mở rộng hơn, cảm xúc này cũng có thể bao gồm lòng đố kỵ, sự ganh ghét và ganh đua của con người với người khác.
Ai (Buồn)
Ai là cảm giác buồn bã, cảm giác thương tiếc, đau khổ khi mất mát hoặc khi không đạt được điều mong muốn. Cảm xúc này thường xuất hiện trong các sự kiện đau buồn, khi gặp thất bại, hoặc khi nhận ra sự tàn nhẫn, bất công trong xã hội.
Lạc (Yên vui)
"Lạc" trong bối cảnh của "Thất tình" thực sự phản ánh một khía cạnh tinh tế và sâu sắc của niềm vui, khác biệt so với "Hỷ". Trong khi "Hỷ" có thể liên quan đến niềm vui và hạnh phúc phát sinh từ sự kiện hoặc thành tựu nào đó, thì "Lạc" lại đề cập đến một trạng thái niềm vui nội tại, một sự bình yên và thoải mái sâu sắc trong tâm hồn mà không cần phụ thuộc vào điều kiện bên ngoài.
Dục (Dục vọng)
“Dục” chính là thể hiện dục vọng của con người, nhưng ham muốn về thể xác hoặc tinh thần. Trong nhiều trường hợp, Dục không chỉ liên quan đến dục vọng tình dục mà còn bao gồm khao khát về sự thành công, quyền lực hoặc sở hữu tiền tài, danh vọng.
Lục dục
Lục dục nói đến sáu loại dục vọng liên quan đến sáu giác quan (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý), bao gồm dục vọng về hình sắc, âm thanh, mùi, vị, xúc giác, và các ý nghĩ. Những dục vọng này dễ dàng khiến chúng ta mất tự chủ, dẫn đến việc theo đuổi các đối tượng của dục vọng một cách mù quáng, từ đó tạo ra khổ đau không dứt. Cụ thể như sau:
Sắc dục: Ham muốn đối với những gì chúng ta nhìn thấy, bao gồm khao khát về hình ảnh đẹp, sự vật hấp dẫn, hoặc mọi thứ thu hút ánh mắt của chúng ta.
Thanh dục: Ham muốn liên quan đến những gì chúng ta nghe, như âm nhạc dễ chịu, lời nói ngọt ngào, hoặc âm thanh lôi cuốn.
Hương dục: Khao khát đối với mùi hương, dù là thức ăn, nước hoa, hoặc mọi mùi hương khác mà mũi cảm nhận được và làm cho tâm hồn chúng ta dịu lại.
Vị dục: Ham muốn liên quan đến vị giác, như mong muốn thức ăn ngon, đồ uống, hoặc bất kỳ hương vị nào khác mà lưỡi cảm nhận được.
Xúc dục: Khao khát liên quan đến xúc giác, như cảm giác được chạm, ôm, vuốt ve, hoặc bất kỳ sự tiếp xúc thể chất nào khác mà làm chúng ta cảm thấy dễ chịu.
Pháp dục: Ham muốn liên quan đến suy nghĩ hoặc ý thức, bao gồm mong muốn, ý đồ, hoặc suy tư về các đối tượng, khái niệm hoặc ý tưởng.
Trong Lục dục, Hương dục chính là sự yêu thích về một mùi hương nào đó mà chúng ta ngửi được.
Dựa vào 6 sự ham muốn từ sáu giác quan của con người, trong “Lục dục” sẽ được chia ra thành 2 nhóm, đó là 6 ham muốn của con người với con người và 6 ham muốn của con người với sự vật, hiện tượng bên ngoài, đó là: Thân dục và Lục trần, cụ thể như sau:
Thân dục
-Sắc dục: Sự mê hoặc bởi vẻ đẹp ngoại hình hoặc nhan sắc của người khác.
-Hình mạo dục: Sự yêu thích về hình thể và vóc dáng, thường liên quan đến sự ngưỡng mộ về cơ thể hoàn hảo hoặc một vóc dáng chuẩn.
-Oai nghi dục: Sự thu hút về cử chỉ và hành động của người khác, đôi khi là sự quyến rũ trong phong cách và điệu bộ của một người nào đó, khiến mình ngưỡng mộ.
-Ngôn ngữ âm thanh dục: Sự yêu thích về giọng nói hoặc giọng hát của một người nào đó.
-Tế hoạt dục: Sự thích thú với việc chạm vào làn da mịn màng hoặc cơ thể của người khác.
-Nhân tướng dục: Sự hấp dẫn bởi vẻ ngoài quý phái hoặc phong cách ăn mặc của ai đó.
Lục trần
-Nhãn dục: Là ham muốn được kích thích qua thị giác, như sự say mê trước vẻ đẹp tự nhiên của thiên nhiên, tác phẩm nghệ thuật, hoặc bất kỳ hiện tượng nào có thể nhìn thấy bằng mắt.
-Nhĩ dục: Liên quan đến sự thích thú khi nghe những âm thanh dễ chịu, từ tiếng chim hót đến âm nhạc, tiếng nhạc cụ, tiếng suối chảy,... Những âm thanh có thể tạo ra cảm giác thư giãn, vui vẻ hoặc kích thích tinh thần.
-Tỷ dục: Sự mê mẩn trước mùi hương nào đó, như mùi từ hương hoa, mùi của gỗ, mùi của biển, đến mùi hương của những món ăn.
-Thiệt dục: Là sự thích thú khi thưởng thức các loại hương vị từ đồ ăn hoặc thức uống nào đó.
-Thân dục: Là sự thỏa mãn từ sự tiếp xúc trực tiếp với cơ thể, tạo ra cảm giác dễ chịu và thư giãn như khi được xoa bóp, hoặc cảm giác mát mẻ khi gió thổi qua làn da.
-Ý dục: Sự thỏa mãn và hứng thú với ý tưởng, suy nghĩ hoặc khi tưởng tượng ra điều gì đó.
Hy vọng rằng sau khi đọc xong bài viết đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa của thất tình lục dục là gì trong Phật pháp. “Thất tình lục dục” chính là những cám dỗ, có thể khiến chúng ta thỏa mãn, nhưng cũng sẽ khiến chúng ta rơi xuống vực sâu của sự đau khổ. Hãy học cách kiểm soát và buông bỏ được “thất tình lục dục”, thì bạn mới có thể cảm thấy thanh thản và tìm được bình yên trong tâm hồn.
